DOM KULTURY

Skorzystaj z aplikacji

W planach osiedla robotniczego przewidziano budowę dwóch kasyn, jednego dla robotników, a drugiego dla urzędników. Ostatecznie zwyciężyła koncepcja budowy jednego obiektu wspólnego dla wszystkich pracowników. Konkurs na projekt kasyna wygrało Stowarzyszenie Architektów Rzeczypospolitej Polskiej. Budynek usytuowano u zbiegu ulic Kościuszki i Dowkontta. Uroczyste otwarcie Kasyna Pracowników Fabryki Broni miało miejsce 11 listopada 1931 roku.

„(…) piękny gmach żelbetowy w stylu nowoczesnym stanął przy ul. T. Kościuszki, pośrodku kolonii urzędniczo-robotniczej, zawierający dużą salę teatralno-kinową, salę gimnastyczną, sale odczytowe, jadalnie, 2 tarasy, szereg wygodnych pomieszczeń dla biblioteki, czytelni, kół zainteresowań itd. W kasynie znalazł również gościnę Uniwersytet Ludowy prowadzony przez ognisko „Oświata” oraz szkoła powszechna (w godzinach przedpołudniowych), do której uczęszczają dzieci pracowników Fabryki. Bufet Kasyna wydaje kilkaset tanich obiadów dla robotników” – tak wygląd kasyna opisywała „Ziemia Radomska” z 1931 roku.

Od 1934 roku nową siedzibę w kasynie miało także kino dla pracowników Fabryki Broni „Znicz”, działające wcześniej w strawionym przez pożar budynku przy ulicy Dowkontta 3 w 1933 roku. Placówka utrzymywana była przez dyrekcję fabryki, dlatego nie prowadziła typowo komercyjnej działalności, jak inne kina miejskie. Dzięki dotacjom z budżetu fabryki ceny biletów były bardzo atrakcyjne, co przyciągało widzów. W „Zniczu” wyświetlano niemal wyłącznie filmy dokumentalne, ukazujące rozwój Polski, życie jej mieszkańców, ale także egzotyczne kraje i wydarzenia ze świata.

Kasyno pełniło także funkcję reprezentacyjną, podejmowano w nim wielu dostojnych gości wizytujących fabrykę. Odwiedzili je m.in.: Prezydent RP Ignacy Mościcki, Marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz oraz król rumuński Karol II.

Budowa Kasyna Pracowników Fabryki Broni

Kasyno Pracowników Fabryki Broni.
Lata 30.

Kawiarnia dla pracowników Fabryki Broni w Kasynie.

Do wybuchu II wojny światowej kasyno pracownicze było jednym z najważniejszych ośrodków kulturalnych w mieście. Prężnie działało w nim Koło Kulturalno – Oświatowe Pracowników Fabryki Broni w Radomiu, kierujące swoją ofertę nie tylko do załogi, ale wszystkich mieszkańców miasta. Zasłużonymi działaczami koła byli: Adolf Barczewski, Andrzej Erhard, Jan Janiszewski, Kazimierz Januszewski, Antoni Najbert, Karol Olszewski, Andrzej Sieniewicz, Stefan Zięba. Od 1931 roku działała w kasynie orkiestra współpracująca z męskim chórem zakładowym, a od 1932 roku także z zespołem mandolinistów kierowanym przez Stanisława Flonta.

W kasynie wystawiała swoje sztuki sekcja dramatyczna Koła Kulturalno – Oświatowego. W jej repertuarze znajdowały się głównie spektakle o treściach patriotycznych jak np. „Wykradzenie 10 więźniów z Pawiaka” w reżyserii J. Górskiego, fragment „Kościuszki pod Racławicami” W. Anczyca, czy też „Na zawsze” L. Rydla.

Oferta kulturalna kasyna była niezwykle urozmaicona, organizowano tu uroczystości patriotyczne, prelekcje, odczyty jak również spektakle teatralne, zabawy dla dzieci oraz bale karnawałowe.

Podczas okupacji niemieckiej budynek pełnił funkcję kasyna wyłącznie dla Niemców. Po wojnie, od 1948 roku w miejsce kasyna Fabryki Broni powołano Zakładowy Dom Kultury „Walter”. Działając nieprzerwanie do 1991 roku, placówka ta była jedną z najprężniej działających instytucji kultury w Radomiu.

Sala konferencyjno-widowiskowa Kasyna. Lata 30.

Członkowie Zjazdu Legionistów przed Kasynem. Rok 1930

Zespół muzyczny przed Domem Kultury (dawne Kasyno). Koniec lat 70.