POMNIKI I ŁAWECZKI

Najbardziej charakterystyczne radomskie pomniki znajdują się na placu Konstytucji 3 Maja – w ścisłym centrum miasta. W okolicach kościoła garnizonowego można spotkać Witolda Gombrowicza, który przyjeżdżał do Radomia przy okazji odwiedzin brata w pobliskiej Wsoli. Każdy turysta może przysiąść się do pisarza i spróbować zagrać z nim w szachy.

Kilkadziesiąt metrów dalej, przy kawiarnianym stoliku usiadł słynny filozof Leszek Kołakowski. Te dwa pomniki są jednymi z najnowszych w Radomiu.

O wiele starszy jest inny monument – Mauzoleum Dionizego Czachowskiego, bohatera powstania styczniowego. Pierwotne mauzoleum wybudowano w 1938 roku przed klasztorem bernardynów. Niestety, w 1940 roku zostało rozebrane z rozkazu okupanta niemieckiego. Szczątki bohatera ukryto w kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej (przy klasztorze bernardynów), a kamienne elementy – w składzie budowlanym w Starym Ogrodzie. W 100 – lecie powstania styczniowego społecznicy radomscy proponowali odtworzenie mauzoleum, ale ich pomysł udało się zrealizować dopiero w latach 80. XX wieku, w innym miejscu – niedaleko skrzyżowania ulic Malczewskiego i Wernera.

Jednym z bardziej charakterystycznych radomskich monumentów jest pomnik Jana Kochanowskiego – najsłynniejszego poety epoki renesansu. Rozparł się on w pozycji siedzącej na skraju Parku im. Tadeusza Kościuszki. W tym samym parku znajduje się popiersie innego słynnego Polaka – Fryderyka Chopina. Obydwa pomniki zostały umieszczone na dawnych wschodnich krańcach XIX-wiecznego miasta, niedaleko rogatki lubelskiej.

Na północnych krańcach dawnego miasta, przy dawnej rogatce warszawskiej, można spotkać innego wielkiego radomianina – Jacka Malczewskiego, przy ulicy nazwanej jego imieniem.

W centrum średniowiecznego Radomia, na Rynku Miasta Kazimierzowskiego, stanął Pomnik Czynu Legionów Marszałka Józefa Piłsudskiego. Pierwotny monument odsłonięto w 1930 roku w miejscu, gdzie Rosjanie dokonywali straceń uczestników powstania styczniowego. Oryginalny pomnik został zniszczony przez Niemców w 1940 roku. Zrekonstruowano go prawie 50 lat później, w 1998 roku.

Niedaleko znajduje się Pomnik Ofiar Getta w Radomiu. Postawiono go na miejscu zdewastowanej przez Niemców synagogi. Była ona sercem dzielnicy żydowskiej, której historia sięga 1789 roku, gdy wyznawcom judaizmu pozwolono na osiedlanie się na terenie Radomia. Prawie 200 lat temu powstał nowy plan regulacyjny miasta, dzięki któremu Żydzi mogli wznieść tutaj swój dom modlitw. Niestety, kwartał żydowski przestał istnieć w czasie II wojny. Pozostałością po nim jest właśnie pomnik odsłonięty w 1950 roku, powstały z wykorzystaniem części połamanych macew.

To tylko kilka radomskich pomników. Pozostałe – w tym liczne kamienie pamiątkowe i tablice – każdy turysta może spróbować odnaleźć na własną rękę z pomocą naszego Wirtualnego Przewodnika.